Het tienjarenplan van fort- en zorgbrouwerij Duits & Lauret

Op een zonnige dinsdagmiddag schuiven we aan bij het nog niet zo lang geopende proeflokaal van bierbrouwerij Duits & Lauret bij Fort Everdingen. Wij spraken met Marco Lauret over de uitdagingen van het uitbaten van een Rijksmonument, hun tienjarenplan en de bijzondere aspecten van een fort- en zorgbrouwerij.

Brouwerij Duits & Lauret bestaat sinds 2009. Daniëlle Duits en Marco Lauret hebben elkaar leren kennen via hun partners en hebben allebei een achtergrond in de zorg. Bierbrouwen was een gezamenlijke passie, die in 2009 meer werd dan een hobby bij het commercieel op de markt brengen van het eerste biertje. Acht jaar later zijn ze gevestigd in het monumentale Fort Everdingen. Dat ging echter niet zonder slag of stoot.

‘Wegens vrede te koop’

“In onze zoektocht naar een eigen plek, voorheen deden we het met een mobiele installatie, zijn we op een gegeven moment bij het fort uitgekomen. Dat was destijds nog van Defensie, maar dit stond ‘wegens vrede te koop’”, vertelt Marco. Eind 2013 stuurden de brouwers hun bedrijfsplan voor Fort Everdingen in en in oktober 2014 hoorden ze dat ze de gelukkige kopers werden: “In april 2015 werd uiteindelijk de sleutel overhandigd en kon het grote opruimen beginnen.” Tijdens een rondleiding over het terrein wijst hij op gebouwen die decennia onder water hebben gelegen en in de komende tien jaar in ere hersteld worden.

“Heel veel dingen die we hier zagen, vonden Daniëlle [Duits] en ik goed passen bij ons bedrijf. Een van de eerste dingen die we in gebruik hebben genomen is dan ook een van de bomvrije bouwwerken. Deze ruimtes hebben een heel stabiele temperatuur, de ideale omstandigheden om bier te laten rijpen”, licht Marco toe. Wat uniek is aan het fort, is dat het een eigen waterfiltersysteem heeft wat in vroegere tijden de soldaten in het fort van drinkwater moest voorzien bij een belegering. In drie maanden tijd wordt het regenwater dat via het dak naar binnen loopt gefilterd. Marco: “We hebben het gefilterde water laten testen en het is geschikt om mee te brouwen. We moeten echter nog wel onderzoeken of het lekker is en of we voldoende water kunnen filteren om aan de vraag te voldoen. Het zijn echter deze dingen die een fortbrouwerij zo uniek maken.”

Uniek

Als we Marco vragen wat er verder uniek is aan het merk Duits & Lauret vertelt hij trots: “We brouwen mooie bieren. We hebben ons vanaf het begin af aan gericht op de culinaire mogelijkheden van bier. Bier aan tafel was een stuk minder bekend dan wijn. Onze bieren zijn daarom heel gebalanceerd. Ze zijn smaakvol, maar de combinatie moet wel kloppen. Vanaf het begin af aan zijn we behoorlijk succesvol geweest. Als kleine brouwerij hebben we ervoor gekozen om aan internationale wedstrijden mee te doen en daar scoren we goede prijzen mee, ook in biersteden zoals Brussel. Ik denk dat dit komt omdat we kritisch zijn. We brengen een product alleen op de markt als wij denken dat het goed is.”

Ook uniek is de samenwerking van twee provincies en twee gemeenten bij de verkoop en ontwikkeling van Fort Everdingen. Op het terrein bevindt je je namelijk op de ene helft in Utrecht en op de andere helft in Gelderland, zo wijst Marco aan: “De samenwerking was uniek voor alle partijen en heel bijzonder. De provinciegrens kan qua regelgeving soms heel hard zijn. Gelukkig hadden ze van tevoren al met elkaar doorgesproken hoe dit aangepakt zou worden. Na de verkoop werd ons gelukkig wel één loket toegewezen, namelijk die van Vianen.” Beide gemeenten (Vianen en Culemborg) zijn ook blij met de toegenomen aandacht: “Door de interactie blijft de geschiedenis van het fort actueel. Voor het testen en onderzoeken van het filterwatersysteem hebben we bijvoorbeeld ook subsidie gekregen. We zijn heel betrokken bij alles wat met het fort te maken heeft, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van het nieuw aangelegde Klompenpad. Dat de Nieuwe Hollandse Waterlinie nu genomineerd is voor de Unesco Werelderfgoedlijst is natuurlijk alleen maar fijn nieuws.”

Fort Everdingen 170 jaar gesloten

Marco merkt dat het fort in trek is bij bezoekers. “Mensen die ons volgen vanuit de brouwerijwereld komen hier natuurlijk naartoe omdat ze het fijn vinden dat wij een eigen plek hebben. In het proeflokaal heb je mooi zicht op onze brouwactiviteiten. Het fort is echter ook een grote trekpleister. Het heeft 170 jaar dichtgezeten omdat het van Defensie was. Nu is het opeens open en zijn unieke bouwwerken uit de geschiedenis weer te bezichtigen. Daarmee samenhangend denk ik dat een derde reden dat men hiernaartoe komt de bijzondere flora en fauna is. Doordat het zolang dicht heeft gezeten heeft de natuur zich hier heel bijzonder ontwikkeld. En natuurlijk is er een wisselwerking tussen de drie groepen. Mensen die voor het fort komen zijn verrast door het proeflokaal, mensen die voor het proeflokaal komen zijn weer verrast door de prachtige natuur enzovoorts.”

Zorgbrouwerij

Behalve een proeflokaal en de verkoop van zelf gebrouwen bier en bijproducten (azijn, mosterd etc.), zetten Duits en Lauret het fort op nog meer manieren in. Zo is er bijvoorbeeld een camping en er worden natuurlijk rondleidingen gegeven in het fort. Marco: “Fort Everdingen staat op een 10 ha groot terrein, gevuld met rijksmonumenten. Het proeflokaal vormt het kloppende hart, maar alleen daarmee red je het niet als ondernemer. Omdat we zo’n groot terrein hebben, was een natuurcamping voor de hand liggend. Mensen kunnen hier hun tent opzetten op een bijzondere plek. Het sanitair is bijvoorbeeld gevestigd in een voormalige schietbunker. Binnenkort worden er ook camperplekken geopend.”

Bijzonder is het feit dat Duits & Lauret niet alleen een fortbrouwerij hebben opgezet, maar ook een zorgbrouwerij zijn. Marco en Daniëlle hebben allebei een achtergrond in de zorg. Toen ze Fort Everdingen konden kopen zijn ze fulltime overgestapt naar het bierbrouwen, maar wilden ze wel de link naar de zorg houden. Op het terrein werken nu 18 cliënten, die om wat voor reden dan ook een afstand hebben tot de arbeidsmarkt. Marco: “Wij zorgen voor dagbesteding en arbeidsintegratie. De werkzaamheden zijn heel divers, van groenonderhoud tot schilderwerk en van horecawerk tot verkoop in onze winkel. De diversiteit hiervan is wat wij zelf erg fijn vinden. Mensen vinden het leuk om een bijdrage te leveren en iets te ontwikkelen, in plaats van de hele dag doosjes te beplakken in een werkplaats.”

Tienjarenplan

Uiteindelijk hebben Marco en Daniëlle een tienjarenplan voor Fort Everdingen opgesteld, waarvan ze nu in jaar twee zijn beland. Uiteindelijk moeten het fort en de nevenactiviteiten steeds verder ontwikkeld en toegankelijker worden. “We zijn begonnen met de loods die er het beste aan toe was, dat is nu het proeflokaal. In fasen zullen we de brouwerij steeds verder uitbreiden met meer gist- en lagertanks in de andere loodsen die we nog opknappen. Daarnaast willen we graag een prettige werkplek creëren voor mensen, zowel in de dagbesteding als de reguliere werknemers”, zegt Marco. “Het uiteindelijke doel is om het fort voor steeds meer mensen toegankelijk te maken en ze van deze plek te laten genieten.”